จีนศึกษา : ยุทธศาสตร์ในระบบขนส่งสาธารณะ

 
แหล่งที่มา : www.facebook.com/สุวพันธ์ อุตส่าห์ วันที่โพสต์ :  9 ธ.ค. 2561
       
จีนศึกษา : ยุทธศาสตร์ในระบบขนส่งสาธารณะ 

สถานีอุรุมฉีใต้

สถานการณ์รถติดช่วงวันตรุษ
1.ระบบการจัดการขนส่งสาธารณะของจีนเป็นตัวแบบที่น่าเรียนรู้เสมอ ถ้าใครเคยไปเที่ยว ไปเรียน หรืออยู่อาศัยที่จีน (เน้นว่าในเขตเมือง) จะประสบพบเจอว่า ชีวิตนี้ไม่ต้องมีรถก็ได้ ไปไหนก็สามารถเดินได้ มากที่สุดอาจจะมีแค่มอเตอร์ไซค์ไฟฟ้า ขี่ขำๆไปตลาด ที่เหลือนั่งรถเมล์ ถือบัตรใบเดียว ที่เรียกว่า อี้ข่าทง (บัตรซุยกะ เว่อร์ชั่นจีน) ซื้อได้ที่ไปรษณีย์จีน เดี๋ยวนี้สั่งเถาเป่ายังได้ เติมเงินซัก 50 หยวน แตะที่ไหนขึ้นที่นั่น ได้ทุกระบบขนส่งมวลชน ยกเว้นเครื่องบิน ทุกอย่างถูกสร้างขึ้นด้วยความรวดเร็วราคาถูกและเข้าถึงง่าย ปัจจุบันยิ่งร้าย มือถือเครื่องเดียวกับทักษะภาษาจีนซัก HSK 3 ก็รอดละ 

2.เหตุผลข้อสำคัญข้อหนึ่งของการมีระบบคมนาคมที่พัฒนาอย่างด่วน มาจากการรับมือกับ “ความหนาแน่น” (Density) ของประชากร หลักพันล้าน ทางการจึงออกแบบให้ขนส่งมวลถูก เข้าถึงได้ เพราะถ้าปล่อยให้คนออกรถบ้านละคัน การจราจรบนท้องถนนของประเทศก็พังทลาย รถติด ใช้ชีวิตอยู่บนถนน สำหรับรถบัสแล้ว คันหนึ่งถูกแบบให้ขนคนได้ร่วมหกสิบมากสุดถึงร้อยคน (รถบัสจีนจะมีแบบสองตอนสามตอน เชื่อมขบวนกัน) เมืองใหญ่อย่างปักกิ่ง เซี่ยงไฮ้มีรถบัสกว่า 1000 สาย และสถานีรถไฟฟ้าใต้ดิน ร้อยกว่าสถานี สถิติ ณ ปัจจุบัน ชาวปักกิ่งกว่าสิบล้านคนที่ใช้ขนส่งมวลชนต่อวัน

3.เจาะจงลงมาที่ประเภทขนส่งสาธารณะ ลองไปค้นดูสถิติ จะพบว่า ราคาตั๋วเครื่องบินในประเทศของจีน จะแพงกว่าราคาตั๋วรถไฟ เฉลี่ยแล้วอยู่ที่ 20 เปอร์เซ็นต์ในเกือบทุกเส้นทาง แต่รัฐบาลก็ยังมุ่งเน้นการพัฒนารถไฟ ไม่พัฒนาสายการบินเพิ่มเติม ตรงนี้เป็นความตั้งใจของรัฐที่จะปั้นการขนส่งด้วยรถไฟให้เป็นหลักเลยก็ว่าได้ ปกติแล้ว สายการบินในประเทศยอดฮิต จะมีสามสายหลักที่ครองตลาด คือ 1.China southern 2.China Easter 3.Air China ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจทั้งหมด รัฐบาลจีนถือหุ้นเกิน 50% และมีกำไรทุกไตรมาสทั้งสามสายการบิน แบบที่ไม่ต้องเอาภาษีชาวบ้านไปอุ้ม ที่สำคัญทุกสายการบินติดตลาด มีผู้ใช้บริการเสมอ คนเต็มสนามบินเหมือนกัน

4. ถึงเครื่องบินจะสะดวกและเป็นที่นิยม ขนส่งทางอากาศก็มีปัญหา มันขนคนจีนจำนวนมหาศาลไม่ได้ ทุกวันหยุดยาว (วันชาติ และตรุษจีน) ประชาชนคนจีนจะแห่กันกลับบ้านอย่างหนาแน่น มีภาพการจรจาจรติดขัดและแออัดให้เห็นเสมอ ทางออกของ ปัญหานี้ไปลงที่ทางการพัฒนาระบบรถไฟ หลังจากเสร็จโอลิมปิคเกมส์ปี 2008 ที่ปักกิ่งแล้ว จีนจึงค่อนข้างจริงจังในการวิจัยและพัฒนารถไฟความเร็วสูงแบบเน้นเอาองค์ความรู้ ไม่ได้ซื้อมาใช้ เวลาพังก็เสียตังค์ซ่อมอีก แต่เป็นการดึงเอากลุ่มบริษัทผลิตและพัฒนาระบบรางรถไฟชื่อดังระดับโลกมาเซ็นสัญญาวิจัยและพัฒนาให้ร่วมกับมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงในจีนผลิตองค์ความรู้เกี่ยวกับรถไฟฟ้าความเร็วสูง 

        4.1 มีงานวิจัยของคณะวิศวกรรม มหาวิทยาลัยชิงหัว ผมชอบมาก ตามที่ระบุไว้ในสัญญาคือ จีนจะแยกการวิจัยรถไฟความเร็วสูงเป็นส่วนๆ ส่งให้แต่ละมหาวิทยาลัยที่มีคุณภาพช่วยกันซึมซับองค์ความรู้ ทีมวิจัยทีมหนึ่งได้รับมอบหมายให้ดูแลเรื่องกระจกหน้า และระบบความแข็งแรงของกระจกรถไฟ ทีมทดสอบด้วยการยิงไก่ตายแล้ว ใส่กระจกด้วยความเร็ว 250 และ 300 กม.และสูงสุดที่ 400 กิโลเมตร/ชม. หากกระจกแตก จะหาวัสดุทำใหม่ และเอามาทดลองยิงไม่เลิกจนกว่าผลที่ออกมาได้กระจกไร้รอยขีดข่วน แข็งแกร่งทนทาน ผู้วิจัยโครงการนี้บอกว่า ประเทศจีนมีนกเยอะ การที่นกบินตัดหน้ารถไฟความเร็วสูง จะทำให้เกิดอุบัติเหตุได้ รวมถึงระบบราง ระบบการก่อสร้าง ก็แยกให้หลายมหาวิทยาลัยศึกษาและเอาผลสรุปมารวมกัน เริ่มสร้างรถไฟสัญชาติจีนแท้ โดยจัดเป็นงานแฟร์ใหญ่ที่ปักกิ่ง ทุกวันนี้ยังมีอยู่นะครับ ที่พิพิธภัณฑ์รถไฟของปักกิ่ง หลังจากมีรถไฟหลักและองค์ความรู้แล้ว จีนจึงมีประกาศให้มีการแข่งกันผลิตโมเดลรถไฟความเร็วสูงชิงเงินรางวัล จนรถไฟสัญชาติจีน ออกมาหลายเวอร์ชั่น 

5. ก่อนปี 2008 จีนมีเส้นทางรถไฟ ความเร็วสูงนำร่องแค่สองสาย คือ ปักกิ่ง เทียนจิน และ เซี่ยงไฮ้เริ่มจาก เขตหงเฉียว ไปยังเขตผู่ตง ซึ่งรถไฟพวกนี้ซื้อมา หลังปี 2010 รถไฟสัญชาติจีนเริ่มพร้อมออกสู่ตลาดและทยอยเปิดให้บริการเพิ่มสายและเส้นทาง สิบปีให้หลังจากเส้นทางเล็กเส้นทางน้อย กลายเป็นเครือข่ายขนาดใหญ่ซับซ้อนอัดกันแถวตะวันตกของประเทศ แผ่มาทางตะวันออก ระยะทางรวมประมาณ 26000 กิโลเมตร มากกว่า ญี่ปุ่น 10 เท่า (ญี่ปุ่น 2600 กิโลเมตร) กลายเป็นประเทศที่มีทางรถไฟยาวที่สุดในโลก โดยนับรวมระยะทาง 

6. รัฐจงใจสนับสนุนรถไฟเป็นพิเศษแม้ว่า ผลประกอบการรถไฟ มันขาดทุนทุกปีในทุกภาคของธุรกิจ ทั้งค่าก่อสร้าง ค่าตั๋ว ค่าไฟฟ้าสำหรับสถานี รายได้จากภาคขนส่งไม่พอโปะ รายจ่ายจากภาคซ่อมบำรุง ลำพัง ค่าก่อสร้าง ก็ขาดทุนแบบยากจะถอนคืน แต่ด้วยความที่รถไฟความเร็วสูงมันพิเศษ รัฐจึงต้องสนับสนุนด้วยการอัดฉีดเงิน ปี 2017 งบการเงินบริษัทรถไฟ CCRC ติดลบหนักมากในภาคขนส่ง รัฐจึงออกกฎหมายเสียดื้อๆ ให้การขนส่งถ่านหิน ทำได้เพียงใช้รถไฟเท่านั้น ห้ามใช้รถบรรทุก โดยอ้างว่า เดินตามนโยบายเน้นหนักเรื่องสิ่งแวดล้อมของสีจิ้นผิง ผลคือ กำไรภาคขนส่งของบริษัทรถไฟ ปีนั้นปีเดียว เพิ่มขึ้นจนกลบเครื่องหมายลบทั้งหมดในบัญชี รัฐบาลจีน จงใจ “ลงทุนในกิจการเดินรถไฟ” ออกนอกหน้านอกตาขนาดนี้ รถไฟพิเศษยังไง 

7. นอกจากขนคนได้จำนวนมาก ตอบแบบคนเรียนการเมืองมา รถไฟจีน มันเจ๋งตรงที่ มันล่าอาณานิคมได้ คำว่า “ล่า” ในที่ นี้ มันทำได้ทั้งในและนอกประเทศ ผมลองดูตารางผลกำไรขาดทุนของรถไฟ หลานโจว อุรุมฉี ห่างกันประมาณ 1000 ไมล์ (1600 กิโลเมตร) ระยะเวลาเดินทาง 11 ชม.(เครื่องบิน 2 ชม.) ค่าใช้จ่ายที่ใช้ในโครงการนี้คือ ประมาณ 2 หมื่นล้านเหรียญดอลล่าร์ ราคาตั๋วประมาณ 550 หยวน หากทุกรอบเต็ม ทุกที่นั่ง มันจะใช้เวลา 60 ปีคืนทุนค่าก่อสร้างทาง โครงการนี้ห่างไกลจากการมีกำไรอย่างยิ่ง รายได้จากค่าตั๋วทั้งปี จ่ายค่าไฟฟ้า 1 เดือนยังไม่ได้ ก็แล้วแหล่งรวมคนฉลาดอย่างพรรคคอมมิวนิสต์จะเอาเงินไปทิ้งเล่นทำไม ใช่มั้ยครับ

8.ที่จริงมันเป็นเรื่องของการควบคุมพื้นที่ด้วย ตัวอย่าง มณฑลซินเจียง เมืองอุรุมฉีมีประชากร ที่เป็นคนอุยกูร์ เกือบ 9 ใน 10 และมีเหตุความไม่สงบต่อเนื่อง สาเหตุมาจากจีนพยายามให้ท้องถิ่นเลิกเชื่อถือในวัฒนธรรมและรากเหง้าของเขา แล้วมาเข้าสู่ระบอบคอมมิวนิสต์แบบจีน ยังให้เกิดความไม่พอใจและเริ่มต่อต้าน ซึ่งสิ่งนี้กลายเป็นก้างชิ้นใหญ่ของรัฐบาล กลยุทธ์การใช้รถไฟความเร็วสูงจะช่วยดึงให้ซินเจียงให้เข้าใกล้ปักกิ่งมากขึ้น เพิ่มปริมาณคนฮั่นและวัฒนธรรมจีนกระแสหลักเข้าพื้นที่ เขาเชื่อว่าซินเจียงจะสยบเหมือนลาซา ทิเบต หากรถไฟความเร็วสูงไปถึง แม้กระทั่งฮ่องกง ซึ่งเชื่อมเส้นทางรถไฟไปไม่นานนี้ ก็มีหลักคิดคล้ายกัน มันก็เลยมีพวกแขกอุยกูร์ ไปเรียนทำระเบิดแล้วมาวางที่รางรถไฟไงครับ รัฐบาลกล่าวหาว่า พวกนี้ปฏิเสธการพัฒนา แบ่งแยกชาติ มีปัญหายันทุกวันนี้ จับเข้าที่กักกัน ที่เรียกว่า re education camp หมดทั้งที่ความเป็นจริงก็คือ เขาไม่อยากอยู่กับจีนถึงแม้จีนก็พยายามให้เขาอยู่ด้วยก็เถอะ 

9.รถไฟความเร็วสูงของจีนจึงเป็นมากกว่าขนส่งมวลชนธรรมดา มันผูกระบบการควบคุมอาณาเขต ควบคุมประชากร (ด้วยการใส่ระบบโซเซียลเครดิตลงไป บางคนพฤติกรรมไม่ดี ขึ้นรถไฟไม่ได้) ควบคุมแม้กระทั่งความเห็นต่างและชาติพันธุ์ (ทิเบต ซินเจียง) ควบคุมเขตการปกครองที่มีศักยภาพแต่ไม่เห็นพ้องต้องกันกับตนทุกด้าน เช่น ฮ่องกง ล่าอาณานิคมชาวบ้าน เช่น ลาว ไทยก็เกทมุกนี้ไปไม่นาน เลย ตุกติก สั่งรื้อแปลนรถไฟกรุงเทพโคราช บางซื่อจะสร้างเสร็จอยู่ละ เสร็จแต่สถานี เส้นทางกำลังถมดิน บัดซบจริงเลย 
   


อ้างอิง

1. สถิติการใช้รถไฟใต้ดินปักกิ่ง https://en.wikipedia.org/wiki/Beijing_Subway

2.กระจกรถไฟฟ้าจีน 
https://www.glassonweb.com/…/explore-secret-window-glass-hi…

3.สถานการณ์ในซินเจียง อดีต-ปัจจุบัน https://en.wikipedia.org/wiki/Migration_to_Xinjiang
https://www.rfa.org/…/ne…/uyghur/mosques-08032017153002.html

4.ข้อมูลการเงิน กำไร ขาดทุน แยกรายปี รวมปี บริษัทรถไฟจีน CCRC http://english.crcc.cn/col/col21615/index.html
Visitors: 631,575