ปัญหาสิ่งแวดล้อมEEC หวั่น 20 ปี วิกฤตน้ำเสีย-ขยะ-อากาศพิษ

กระทรวงทรัพยากรชำแหละร่างแผนสิ่งแวดล้อมพื้นที่ 3 จังหวัด EEC ปัญหาเพียบทั้ง

     -  คุณภาพน้ำผิวดิน-น้ำบาดาลเสื่อมโทรม ปนเปื้อนโลหะหนัก บำบัดน้ำเสียทำได้แค่ 45.13%
     -  กากอุตสาหกรรมไม่ได้รับการกำจัด 55.26%
     -  มีการลักลอบทิ้งต่อเนื่องชี้หากเกิด EEC ทั้งโรงานอุตสาหกรรม

ประชากรทะลักกว่า 18 ล้านคนปัญหาสิ่งแวดล้อมหนักแน่ “รมว.สุรศักดิ์” จี้ข้าราชการทุกฝ่ายเร่งแก้ปัญหา ก่อนสถานการณ์วิกฤตและเลวร้ายสู่อนาคตภาคตะวันออก พร้อมเตรียมชงงบประมาณ 15 โครงการเฉียด9 พันล้านลุยแก้ปัญหา

ในการประชุมคณะกรรมการนโยบายการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (EEC) ครั้งที่ 2/2560 เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม 2560 ซึ่งมีพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีได้สั่งการให้จัดทำแผนสิ่งแวดล้อมเพื่อให้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจัดทำแผนสิ่งแวดล้อม เพื่อให้เกิดความมั่นใจในการพัฒนาพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (EEC) ครั้งที่ 2/2560 เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม 2560 และมอบหมายให้สำนักงานเพื่อการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก (สกรศ.)เป็นผู้ประสานรวบรวมข้อมูลเพื่อนำเสนอคณะกรรมการต่อไปนั้น

พลเอกสุรศักดิ์ กาญจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้กล่าวในการเป็นประธานพิธีเปิดรับฟังความคิดเห็นต่อร่างแผนสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก พ.ศ. 2561-2564 ว่า ปัจจุบันพื้นที่ 3 จังหวัด EEC ยังมีปัญหาสิ่งแวดล้อม ดังนั้น ในอนาคตจะมีการก่อสร้างโครงการต่าง ๆ เช่น รถไฟความเร็วสูง และโรงงานอุตสาหกรรมจำนวนมาก ทำให้มีประชากรเพิ่มขึ้น


ดังนั้น จึงต้องมีการวางแผน และเตรียมการรองรับ โดยแบ่งออกเป็น 3 ระยะ

   1. เริ่มจากทำการวิเคราะห์สถานการณ์ในปัจจุบันก่อน
   2. ระยะที่ 2 เมื่อเริ่มการก่อสร้างโครงการ จะมีผลกระทบอะไรเกิดขึ้นบ้าง และ
   3. ระยะที่ 3 เมื่อโครงการขึ้นเต็มรูปแบบ เพื่อวางแผนรับมือในอนาคต

นายสมศักดิ์ บุญดาว ผู้อำนวยการสำนักสิ่งแวดล้อมชุมชนและพื้นที่เฉพาะ สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กล่าวถึงร่างแผนสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ EEC พ.ศ. 2561-2564 ว่า ในการพัฒนาอีสเทิร์นซีบอร์ดเมื่อประมาณเกือบ 30 ปีที่ผ่านมายังไม่สามารถแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ได้ เพราะฉะนั้นในกรอบการพัฒนา EEC ที่เริ่มใหม่จึงพยายามกำหนด 10 อุตสาหกรรมเป้าหมายที่จะไม่ให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมมาก แต่ข้อเท็จจริงโครงการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น

จะชักนำประชากรเข้ามาจำนวนมาก รวมทั้งอุตสาหกรรมต่อเนื่องที่จะเกิดขึ้น เพื่อรองรับจำนวนประชากร แรงงานที่คาดการณ์ว่าจะเพิ่มขึ้นจาก 8 ล้านคนในปัจจุบันเป็น 18 ล้านคนในปี 2580 เมื่อคนมากขึ้นทำให้เกิดขยะ น้ำเสีย การใช้ประโยชน์พื้นที่จะมากขึ้น เพราะฉะนั้นสิ่งแวดล้อม น้ำ ขยะจะมีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างหนักหน่วงมาก

จากปัญหาที่กล่าวมาทั้งหมด ต้องจัดทำแผนวิเคราะห์ปัจจัยต่าง ๆ และวาง4 ยุทธศาสตร์ภายใต้ร่างแผนสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ EEC คือ

    1.การจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อมที่ดีก่อนเกิด EEC
    2.การส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อมเมืองเพิ่มพื้นที่สีเขียวในเมืองและชุมชนอย่างน่าอยู่
    3.การส่งเสริมการมีส่วนรวมและสร้างความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม ซึ่งที่ผ่านมาขาดการมีส่วนรวม
       ของคนในพื้นที่
    4.การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างมีประสิทธิภาพ

สำหรับในการจัดทำร่างแผนสิ่งแวดล้อมได้มีการรวบรวมข้อมูลในปัจจุบันในหลาย ๆ ด้าน และได้คาดการณ์แนวโน้มในอนาคตไปอีก 20 ปีข้างหน้าจากฐานปี พ.ศ. 2559-2580 พบว่า
     
      ปัจจุบันทรัพยากรน้ำผิวดิน คุณภาพน้ำผิวดิน พบว่าอยู่ในเกณฑ์พอใช้ และมีปัญหาเสื่อมโทรม ถึงเสื่อมโทรมมาก ขณะที่ทรัพยากรน้ำบาดาล พบการรุกล้ำของน้ำทะเล พบมีค่า “คอลไรด์” สูง มีการปนเปื้อนของโลหะหนัก


      ส่วนทรัพยากรน้ำทะเลชายฝั่ง มีน้ำคุณภาพดีเพียงร้อยละ 47 เกือบครึ่งหนึ่งมีน้ำที่เสื่อมโทรมร้อยละ 13 เสื่อมโทรมมากร้อยละ 2 ที่ต้องหาทางแก้ไขทันที เพื่อให้คุณภาพน้ำอยู่ในเกณฑ์ที่ดี ด้านคุณภาพน้ำทะเล ได้รับการร้องเรียนเรื่องน้ำมันรั่วไหล โดยเฉพาะบริเวณแหลมฉบังได้รับการร้องเรียนมากกว่ามาบตาพุด ซึ่งยังไม่ได้รับการแก้ไข ถือเป็นเขตที่มีความเสี่ยงสูง

     ส่วนการจัดการน้ำเสียชุมชนในพื้นที่มีปริมาณที่สามารถบำบัดได้เพียง 45.13% ขณะที่มี ปริมาณน้ำเสียที่ไม่เข้าระบบบำบัดถึง 54.87%  ดังนั้น เมื่อทำคาดการณ์แนวโน้มการเปลี่ยนแปลงของปริมาณน้ำเสียชุมชนปี 2559 ไปถึงปี 2580 ชัดเจนว่า ถ้าไม่มี EEC การเจริญเติบโตจะทรง ๆ เพิ่มขึ้นไม่มาก หากมี EEC ใน 20 ปีข้างหน้า ถ้ายังไม่แก้ปัญหาจะกลายเป็นปัญหาระยะยาวที่เกิดขึ้นแน่ ๆ

3 จังหวัดมีพื้นที่ทรัพยากรป่าไม้ ปี 2559 มีพิ้นที่ป่าไม้ตามกฎหมาย 2 ล้านไร่ , พื้นที่ป่าชายเลน 22,328 ไร่ พื้นที่ป่าชายเลนลดลง ภาพรวมพื้นที่ป่าไม้ของประเทศต้องมีร้อยละ 40 ตามยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี รวมพื้นที่ป่า 3 จังหวัดร้อยละ 12.74 ต่อพื้นที่จังหวัด จึงไม่สามารถนำพื้นที่ป่าไปใช้ประโยชน์อะไรได้อีกแล้ว ต้องเพิ่มพื้นที่ป่าไม้ขึ้นในตัวเมืองเป็นพื้นที่สีเขียว

ส่วนคุณภาพอากาศทั่วไปพบว่า
    -  ก๊าซโอโซนยังสูง แต่ค่าฝุ่นขนาด PM10 มีค่าเกินกว่าค่ามาตรฐาน

ขณะที่สารอินทรีย์ระเหยง่าย (VOCs)ในบรรยากาศพบว่า มีการตรวจพบค่าที่เกินกว่าค่ามาตรฐาน 3 พารามิเตอร์ ได้แก่ Benzene, Bu-tadiene และ Chloroethane หากประเมินกรณีเหลวร้ายสุดอาจจะเกิดความรุนแรงกว่านี้อีกมาก

สำหรับกากอุตสาหกรรมใน 3 จังหวัดที่เกิดขึ้นปัจจุบันปริมาณ 5.07 ล้านตันต่อปี มีกากอุตสาหกรรมที่เข้าโรงงานกำจัดแจ้งรับ 2.47 ล้านตันต่อปี เท่ากับมี
     -  กากอุตสาหกรรมที่ไม่ได้รับการกำจัดถึง 55.26%
     -  มีกากอุตสาหกรรมที่ได้รับการกำจัดเพียง 44.74%

ปัจจุบันมีการลักลอบทิ้งกากอุตสาหกรรมในพื้นที่ 3 จังหวัดอย่างต่อเนื่อง จำเป็นต้องแก้ไขอย่างเร่งด่วน ถ้าเราจะทำแผนต่อไป แต่ปัจจุบันยังไม่ได้รับการแก้ไข อนาคตจะเกิดอะไรขึ้น